رئیس‌جمهوری با بیان اینکه در قانون اساسی نظارت مجلس بر کار وزرا مطرح نشده است گفت: وظیفه نظارت بر کار وزیران طبق قانون اساسی برعهده رئیس‌جمهوری گذاشته شده است.

دکتر «حسن‌روحانی» درهمایش حقوق اساسی و شهروندی، با مرور روند تصویب قانون اساسی به موضوع تاکید حضرت امام(ره) بر «جمهوری اسلامی» اشاره کرد و گفت: اگر نظام ما نظام جمهوریت و جمهوری در آن نبود و انتخابات مبنا نبود، بعید می‌دانم تا امروز این نظام مانده بود.

رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه جمهوریت، انتخابات و آرای مردم به عنوان بنیان و اساسی است که این نظام را به خوبی حفظ کرده است، اظهار کرد: این مساله بسیار مهم است که مبنای حکومت ما آرا و رأی مردم است حال مشروعیت حکومت البته چارچوب‌های دینی و مذهبی هست و در جای خود محفوظ است؛ اسلامیت نظام به عنوان یک رکن همواره مدنظر بوده و هست اما در بخش جمهوریت آن می‌خواهم تاکید کنم که آرای مردم نقش بسیار اساسی دارد منتها در کشور ما متاسفانه نظام حزبی نداریم.

روحانی خاطرنشان کرد: وقتی در حکومتی به آرای مردم اتکا می‌کنید که مردم باید رأی دهند، اگر سیستم حزبی نداشته باشید کار مقداری سخت می‌شود؛ یعنی با جنجالِ نزدیک انتخابات و شعارهای مختلف، ممکن است هدایت مردم برای اینکه چه کسی و چه کسانی را انتخاب کنند مقداری سخت و مشکل می‌شود.

وی ادامه داد: اگر نظام حزبی باشد راحت‌تر است. در نظام حزبی مدام بحث و گفت‌وگو و چارچوب را مشخص می‌کنند. نظام و قانون اساسی ما هم حزبی نیست و برمبنای حزب بنا نشده است؛ یعنی در انتخابات به فرد رای می‌دهیم به حزب رای نمی‌دهیم، حالا می‌خواهد مجلس یا شورای شهر یا خبرگان باشد. در ریاست‌جمهوری هم فیلتر حزبی نداریم. روحانی اضافه کرد: به هر حال هر کشوری در انتخابات فیلترهایی دارد، ما فیلتر حزبی نداریم. این فیلتر از طریق شورای نگهبان اعمال می‌شود و حزبی نیست و ما اشکالات این چنین داریم که باید روی این‌ها فکر کنیم.

وی ادامه داد: بحث بازنگری قانون اساسی زمانی که مورد نیاز باشد، اشکالی هم ندارد. قانون اساسی معمولاً دیر به دیر در دنیا اصلاح می‌شود. ۳۱سال است قانون اساسی تغییر نکرده است. قبلاً ۱۰سال پس از ارتحال حضرت امام(ره) در قانون اساسی اصلاحاتی انجام گرفت اما ۳۱ سال قانون اساسی تغییر نکرد و ممکن است زمانی تغییر کند.

• قانون اساسی ایران مدرن است

روحانی افزود: یکی از مباحثی که جای آن خالی است، اینکه نظام حزبی آیا خوب است داخل قانون اساسی بیاید یا نه؟ وقتی در مجمع تشخیص هم درباره قانون انتخابات بحث می‌کردیم، چارچوبی را در کمیسیون تصویب کردیم که آن زمان به دلایلی متوقف شد. در صحن مجمع ۴ماده تصویب و بعد متوقف شد. در آن چارچوب سیاست‌های کلی قانون انتخابات ما نظام حزبی را پیش‌بینی کردیم یعنی مردم می‌توانستند به جای فرد به حزب دهند.

رئیس‌جمهوری افزود: قانون اساسی ما یکی از قانون‌های اساسی قابل توجه در سطح جهان است و می‌توانیم به آن ببالیم. از سال۵۸ که این قانون اساسی تدوین شده و مخصوصاً جاهایی که درباره حقوق ملت آمده فصل۳ قوانین روشن و اصول واضح و مدرن و چیزی است که می‌توان آن را در دنیا به عنوان یک قانون اساسی مدرن عرضه کرد.

• قوای سه‌گانه فهم مشترکی از قانون اساسی ندارند

روحانی با بیان اینکه متاسفانه فهم همه از قانون اساسی یکی نیست افزود: البته در قانون پیش‌بینی شده اگر در بخشی از قانون نیاز به تفسیر بود، چه نهادی باید تفسیر لازم را انجام دهد. اما قبل از اینکه به تفسیر قانون برسیم، برداشت و فهم خیلی مهم است که از این قانون اساسی ما چه برداشت و چه فهمی داریم.

رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه ارکان حکومت یعنی دولت، مجلس و قوه قضائیه فهم مشترکی از قانون اساسی ندارند تصریح کرد: قوا به مانند هم نمی‌اندیشند و ممکن است در مسائل فنی و مهم اختلاف‌نظر باشد زیرا گاهی اوقات می‌شنویم که بعضی از نمایندگان مجلس می‌گویند ما باید بر کار وزرا نظارت کنیم که این نشان از برداشت ناقص از قانون اساسی است.

روحانی ادامه داد: البته نمایندگان در یک مفهومی ممکن است از وزرا سؤال کنند ولی در قانون نظارت بر کار وزرا وجود ندارد و این رئیس‌جمهوری است که بر کار وزیر نظارت می‌کند. به عبارتی نظارت بر کار وزیر از وظایف رئیس‌جمهوری است و رئیس‌جمهور اختلاف دو وزیر را حل می‌کند و هماهنگی بین دو وزیر یا چند وزیر برعهده رئیس‌جمهوری است. وی یادآور شد: مجلس در جاهایی که صلاح می‌داند می‌تواند استیضاح را در دستور کار قرار دهد. تحقیق و تفحص را هم در جاهایی که می‌داند، می‌تواند به مفهوم نظارت انجام دهد ولی در قانون کلمه نظارت مجلس بر کار دولت ذکر نشده است.

ایسنا: وزرای خارجه کشورهای عضو «برجام» که در نشست آنلاین کمیسیون مشترک شرکت کرده بودند در بیانیه‌ای با تاکید بر تداوم ضرورت اجرای کامل و مؤثر برجام توسط همه طرف‌ها، چالش‌های کنونی اجرای برجام را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

در این بیانیه آمده است:١. نشست وزرای خارجه سه دولت / اتحادیه اروپایی + چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، بریتانیا، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجه و سیاست امنیتی و جمهوری اسلامی ایران، اعضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، در روز٢١دسامبر٢٠٢٠  به صورت مجازی برگزار شد. این نشست به ریاست آقای «جوزپ‌بورل» نماینده عالی اتحادیه برگزار شد.

٢. اعضای برجام ضمن تاکید دوباره بر تعهدشان جهت حفظ توافق، تلاش‌هایشان در این راستا را تصریح کردند. آن‌ها تداوم ضرورت اجرای کامل و مؤثر برجام توسط همه طرف‌ها و پرداختن به چالش‌های کنونی اجرای [برجام] ازجمله در زمینه عدم‌اشاعه هسته‌ای و تعهدات رفع تحریمی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

٣. وزرا بر اهمیت نقش آژانس به عنوان تنها سازمان بین‌المللی مستقل و بی‌طرف که از طرف شورای امنیت سازمان ملل متحد مأموریت یافته تا بر اجرای تعهدات عدم‌اشاعه هسته‌ای ذیل برجام نظارت و آن‌ها را راستی‌آزمایی کند، تاکید کردند. آن‌ها بر اهمیت تداوم همکاری توأم با حسن نیت با آژانس تاکید کردند.

۴. وزرای خارجه خاطرنشان ساختند برجام که توسط قطع‌نامه٢٢٣١ (٢٠١۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید شده، همچنان به عنوان عنصری کلیدی در نظام عدم‌اشاعه هسته‌ای جهانی و یک دستآورد مهم دیپلماسی چند جانبه است که در صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی نقش دارد. وزرا بار دیگر بر تأسف عمیق خود از خروج ایالات متحده از توافق تاکید کردند. آن‌ها گفتند که قطع‌نامه٢٢٣١ کاملاً لازم‌الاجراست.

۵. وزرا توافق کردند که به گفت‌وگو برای تضمین اجرای کامل برجام توسط تمام طرف‌ها ادامه دهند. وزرا دورنمای یک بازگشت محتمل ایالات متحده به برجام را مورد توجه قرار دادند و بر آمادگی خود برای پرداختن به این موضوع با نگاهی مثبت و در یک تلاش مشترک تاکید داشتند.

ادامه از صفحه یک:

رئیس‌جمهور آمریکا بر باطل بودن و نامعتبر بودن آن اصرار می‌کند و استدلالش آن است که در این انتخابات تقلب شده، حال آنکه مدرکی هم ندارد! او از اعتراف و کوتاه آمدن به نفع رئیس‌جمهور منتخب خودداری کرده و حتی هرگونه روند تأمین مالی ضروری و قانونی برای رئیس‌جمهور منتخب جدید به منظور برداشتن گام‌های ضروری انتقال قدرت را متوقف کرده است. این با همه اصول و عرف‌های حاکم در روند انتقال قدرت در آمریکا مغایرت دارد و یک رویداد شگفت‌انگیز و بسیار نادر است که نشان می‌دهد حوادث و اهدافی در پس آن نهفته است.

*دوم: ترامپ به پاک‌سازی اطرافیانش به خصوص در جاهای مهم و حساس که قدرت و زور در آن‌ها متمرکز است اقدام کرده و این کار را از وزارت دفاع آغاز کرد و وزیر دفاع را که به وفاداری‌اش شک داشت، برکنار ساخت و به جای او یک شخصیت طرفدار خودش را به عنوان سرپرست وزارت دفاع تعیین کرد. او شماری از مسئولان ارشد را در پنتاگون برکنار کرد. نشانه‌هایی وجود دارد که حاکی است ترامپ قصد دارد برخی از مقامات دیگر در نهادهای حساس مانند رؤسای ادارات مهم امنیتی مانند رئیس دفتر تحقیقات فدرالی و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی (سیا) را نیز برکنار کند. این پرسش برای ناظران پیش می‌آید که هدف رئیس‌جمهوری که در آستانه رفتن از سمت خود است از این کارها چیست؟ آیا برای انتقام از آن‌هاست؟ یا تدابیری برای تأسیس یک دولت جدید که عمرش بیشتر از چند روز نخواهد بود؟! یا اینکه قصد دارد قدرت «کودتایی» آینده را ایجاد کند؟!

*سوم: مخالفت با انتقال قدرت به رئیس‌جمهور منتخب فقط از زبان ترامپ مطرح نشده بلکه شمار دیگری از مقامات نیز این را گفته‌اند و «مایک‌پمپئو» وزیرخارجه آمریکا ازجمله آنهاست. همچنین اکثریت جمهوری‌خواهان نیز پیروزی «بایدن» را تبریک نگفته‌اند بلکه سخنان افراد ارشد این حزب مایه نگرانی و شگفتی است به خصوص سخنان «لیندسی‌گراهام» دوست ترامپ و رئیس کمیته قضایی در مجلس سنا و سخنان «مچ‌مک‌کانل» رهبر اکثریت جمهوری‌خواه در مجلس سنا که با مواضع ترامپ هم‌سویی دارد.

*چهارم: پایگاه محکم مردمی که ترامپ به آن متکی است. این پایگاه مردمی به گفته‌های ترامپ باور و ایمان دارد. این پایگاه محکم مردمی شامل جنبش‌های افراطی اعم از نژادپرستان و افراد مردمی و دیگران است و آنان قادر به حمل سلاح و مشارکت در هرگونه رویارویی مسلحانه احتمالی با ماهیت سیاسی هستند. این پایگاه مردمی، عمق راهبردی ترامپ محسوب می‌شود و ترامپ بارها از محکوم کردن آنان در برابر رسانه‌ها خودداری کرده و حتی در مناظره انتخاباتی با بایدن به آنان پیام رمزگونه‌ای داد و گفت: کنار و پشت بایستید. این عبارت به عنوان دعوت از آنان تلقی شد تا درموقع نیاز از آن‌ها استفاده کند و بر همین اساس همه فروشگاه‌های تسلیحات در شهرهای آمریکا در حد توان یاران ترامپ را در تدارک برای شرایط آینده مسلح کردند!

*پنجم: شخصیت عجیب و غریب ترامپ و رفتارهایش نشان می‌دهد این فرد در عبور از خطوط قرمز تردید نمی‌کند؛ زیرا همه چیز در برابر خواسته‌ها و اهداف وی جایز است. از او بعید نیست که به شیوه دیکتاتوری محض رفتار کند تا نفوذ و قدرتش را حفظ کند.

*ششم: در دوره حکومت ترامپ، مسائل زیادی رخ داد که بر مردم و دستگاه قضایی پوشیده ماند مانند فرار مالیاتی و مسائل فساد مالی خودش و خانواده‌اش. رابطه مخفی او با روسیه و مسائل بلاتکلیف دیگر از مسائل مطرحی است که به سبب مصونیت رئیس‌جمهور در دادگاه‌ها پیگیری نشد. همه این پرونده‌ها و مسائل در انتظار روزی است که او قدرتش را از دست بدهد و در برابر دستگاه قضایی حاضر شود و از خودش دفاع کند و این چیزی است که ترامپ نمی‌خواهد اتفاق بیفتد و همین باعث می‌شود از همه وسایل و شیوه‌های مشروع و غیر مشروع برای ماندن در قدرت استفاده کند.

*هفتم: ترامپ دادگاه عالی آمریکا را پشتوانه خود در صورت ورود به برخی مسائل راهبردی بزرگ که امکان دارد با دمکرات‌ها بر سر این مسائل رودررو شود تلقی می‌کند؛ زیرا اعضای این دادگاه امروز با اکثریت جمهوری‌خواهان است. یعنی 6عضو جمهوری‌خواه و سه عضو دموکرات. او همواره دموکرات‌ها را به شکایت از آنان متهم می‌کند و ادعا می‌کند انتخاباتی که برگزار شد سالم نبود و حقش برای دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش دزدیده شد.

 این حقایق و عوامل ترامپ را بر آن داشته که ناموس دموکراسی و مشروعیت را در آمریکا به چالش بکشد و وارد فاز کودتا شده است! آیا او در این تلاش‌های استثنایی‌اش موفق خواهد شد و آمریکا به عنوان مادر دموکراسی‌ها را به مادر دیکتاتوری‌ها در جهان تبدیل خواهد کرد؟ یا آنکه مغلوب خواهد شد و داستانش به عنوان جوک در کتاب‌های تاریخ ثبت و نقل خواهد شد؟!

نشست هفتگی سخنگوی وزارت خارجه برای اجرای پروتکل‌های بهداشتی آنلاین برگزار شد. FATF، رویکردهای تروئیکای اروپا، برجام و تحولات منطقه محور اصلی سخنان «سعیدخطیب‌زاده»  بود. در ادامه بخش‌هایی از این نشست را مرور می‌کنیم.

• طرف‌های اروپایی را دعوت می‌کنم به اینکه از پشت نفاق بیرون آیند و ببینند خودشان به کدام یک از وظایف‌شان عمل کرده‌اند.
• حواشی مختلفی درباره اظهاراتی که برخی مقامات می‌گویند همواره وجود داشته است. آنچه وزارت خارجه به صورت مدام و بدون گسست مطرح کرده این است که برجام موضوعی است که روند خود را داشته و مذاکره و امضای آن انجام و جمع‌بندی و نهایی شده و چیزی که به این مرحله رسیده نه ما و نه کس دیگری نمی‌تواند آن را باز کند. برجام چیزی نیست که ایران بر سر آن دوباره مذاکره کند یا موضوعی که دوباره کسی بخواهد درباره آن مذاکره کند. بارها گفتیم که موضع قطعی و یقینی ایران است که برجام مذاکره مجدد نمی‌شود و بهتر است طرف‌ها به انجام تعهداتشان برگردند.

• ایران با مقاومت حداکثری خود یک پیام واحد فرستاد که درباره امنیت ملی و مصالح عالی خودش مذاکره نمی‌کند و خودش برای خود تصمیم می‌گیرد. ایران به عنوان یک کشور مقتدر اولویت دفاعی خود را دارد و بر همین اساس هم عمل خواهد کرد.

• روابط ایران و آژانس کاملاً فنی است و به همکارانمان توصیه کردیم که در این چارچوب روابط باید حفظ شود. هر وقت آژانس نگاه فنی داشته روابط عمل‌گرایانه و مشخص بوده است. سوالاتی شد از آقای «گروسی» و ایشان هم پاسخ‌هایی دادند اما بعد گفتند که منظورشان آنچه برداشت شده نبوده است. ما گفتیم برجام نه مذاکره می‌شود و نه چیزی به آن اضافه می‌شود. تفسیر خودشان را از گفته‌هایشان ما می‌پذیریم. در عین حال توصیه ما این است که آقای گروسی و آژانس خودشان را از مسائل و فشار سیاسی و برخی حرکت‌های طرف‌های سوم دور کند تا شان و اعتبار آژانس حفظ شود و همکاری‌ها در مسیر خودش ادامه پیدا کند.

• درباره FATF موضع ما از روز اول روشن بوده است. از روز اول وزیرخارجه و نمایندگان وزارت خارجه و بخش بین‌الملل همواره گفتیم که هر چه زودتر این مسئله را حل کنیم به نفع سیستم مالی و بانکی ماست. استانداردهای شناخته شده‌ای که امروز در جهان همه عضو آن هستند چه در حوزه پول‌شویی و چه تأمین مالی تروریسم؛ وزارت خارجه از روز اول مواضعش را به همه ارکان نظام و نهادها ازجمله مجمع گفته است و باز هم می‌گوییم. البته اگر تدبیری می‌شد که اسم ایران به لیست سیاه برنمی‌گشت قطعاً بهتر و مدبرانه‌تر بود، الان کار آسان نیست ولی وزارت خارجه مجدد تلاش می‌کند اگر مصالح عالی نظام بر این قرار بگیرد و امیدواریم مجمع هم بر همین اساس هر چه زودتر تصمیم خودش را در چارچوبی که مقام معظم رهبری اشاره کردند انجام دهد. در عین حال این مسیری است که باید به طور فنی طی کنیم با وجود فشارهایی که خواهد بود.

• اماکن دیپلماتیک ایران هم متاسفانه بارها در عراق مورد حمله واقع شده است. اما واقعاً نوع این حمله و زمانش و بیانیه‌ای که وزیرخارجه آمریکا صادر کرد نشان می‌دهد که مشکوک است و انگار بیانیه از قبل آماده شده است! همچنین اظهارات وزیر خارجه آمریکا را محکوم می‌کنم. وزیر خارجه‌ای که شناخته شده است که دروغ می‌گوید و فریب می‌دهد. فکر می‌کنم دولت عراق حتماً با جدیت براساس وظایفش مسببان آن را پیدا خواهد کرد و به آمریکا هشدار می‌دهم که به دنبال متشنج کردن اوضاع در این روزها نباشد.
• ما درباره برجام مذاکره مجدد نخواهیم داشت و درباره موضوعات منطقه باید با کشورهای منطقه صحبت کرد و درباره مسائل امنیت ملی نه با کسی صحبت داریم و اجازه نمی‌دهیم کسی هم با این مسئله شوخی کند. البته هرکسی مختار است نظرش را بگوید اما آن‌ها می‌دانند که ریشه مشکلات منطقه کجاست. منطقه به زرادخانه سلاح‌های مختلف و کشنده تبدیل شده در حالی که مردم یمن تحت بمباران و محاصره اقتصادی هستند و بیماری‌های متعدد را ایجاد کرده است و ۲۰میلیون یمنی در وضعیت بد هستند. این کشورها در جایگاهی نیستند که این اظهارات را بیان کنند.

ایسنا: نماینده مردم تهران در مجلس دهم در رابطه با «دستور رهبری برای بررسی مجدد لوایح FATF» گفت: پیش بینی من این است که مجمع تشخیص این لوایح را تصویب می‌کند. در هفته‌ای که گذشت لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهور اعلام کرد که رهبر انقلاب با تمدید مدت بررسی لوایح مربوط به FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت کردند.

در همین راستا سهیلا جلودارزاده، نماینده مردم تهران در مجلس دهم، در رابطه با "دستور رهبری برای بررسی مجدد لوایح FATF و اظهاراتی مبنی بر اینکه این لوایح باید در شورای عالی امنیت ملی مورد بررسی قرار گیرد" به برنا گفت: زمانی که با تصویب یک طرح، امنیت کشور به خطر می افتد، شورای عالی امنیت ملی می‌تواند با مجمع تشخیص جلساتی داشته باشد و برای تصویب، باید مصلحت کشور مدنظر قرار بگیرد. بنابر گزارش برنا، او ادامه داد: FATF روال عادی کار بین کشورها برای جلوگیری از پولشویی است. ممکن است که قدرت‌ها نیز در آن دخل و تصرف داشته باشند ولی زمانی که کار شفاف باشد، ترس، واهمه و بهانه‌ای هم وجود ندارد که مثلاً با قاچاقچی‌های امریکای شمالی دادوستد داریم و یا مسایلی به این شکل. جلودارزاده گفت: پیش بینی من این است که مجمع تشخیص این لوایح را تصویب می‌کند. مادامی که گردش آزاد اطلاعات در کشور وجود ندارد، منجر به ترس و واهمه مردم می‌شود. مثلاً برخی می گویند که اگر واکسن کرونا بزنیم، تراشه‌هایی وارد بدنمان می‌شود که سال‌ها بعد خطر آفرین است و برخی هم می گویند که باید، زودتر این واکسن، تزریق شود این‌ها در نتیجه عدم گردش آزاد اطلاعات در کشور است که اختلالات و اغتشاشات ذهنی را به همراه دارد.

عضو فراکسیون امید در مجلس دهم گفت: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مصلحت مردم را در نظر بگیرد. مصلحت نظام باید با مصلحت مردم همسو باشد. دستور رهبری برای بازنگری اقدام خوبی است که باید منتظر نظر مجمع تشخیص ماند. به نظر می‌رسد کسانی که دلواپس مسائل مالی هستند، نگران شفاف‌سازی هستند.